Pola Keselarasan Huruf Vokal
(i) Keselarasan di antara dua huruf vokal pada kata dasar.
(ii) Kata dasar hendaklah berakhir dengan suku kata tertutup.
(iii) Bagi kata yang mengandungi suku kata lebih daripada dua, yang terlibat dengan sistem keselarasan huruf vokal hanyalah dua suku kata terakhir sahaja.
Terdapat 18 pola keselarasan vokal mengikut sistem ejaan baru bahasa Melayu, iaitu:
Bil. | Suku kata praakhir | Suku kata Akhir Tertutup | Contoh Penggunaan |
1. | a | a | asal talak halaman |
2. | a | i | alih tarik parit |
3. | a | u | asuh datuk baruh |
4. | e (pepet) | a | emas kelam selam |
5. | e (pepet) | i | betik ketil lebih |
6. | e (pepet) | u | belut telur perut |
7. | e (taling) | a | elak dewan perang |
8. | e (taling) | e (taling) | belek gelek leceh |
9. | e (taling) | o | elok belok telor |
10. | i | a | bilah kilang selinap |
11. | i | i | intip pilih sisih |
12. | i | u | pikul ribut tidur |
13. | o | a | otak borang sekolah |
14. | o | e (taling) | oleh boleh celoteh |
15. | o | o | obor borong kelompok |
16. | u | a | ulat bulat ketupat |
17. | u | i | ulit kulit putih |
18. | u | u | untuk buluh seluruh |
Kekecualian Keseluruhan Huruf Vokal
Kekecualian keselarasan vokal berlaku pada kata-kata asing, khususnya bahasa-bahasa di Nusantara dan bahasa Inggeris. Prinsip kekecualian vokal sama dengan prinsip keselarasan huruf vokal. Pola-pola kekecualian yang dimaksudkan adalah seperti berikut:
Bil | Pola Vokal | Contoh Bahasa Nusantara | Contoh Bahasa Inggeris |
1. | a-e taling | aneh kaget pamer | kabaret panel |
2. | a-o | calon lapor perabot | atom faktor |
3. | e pepet – e taling | gembleng |
|
4. | e pepet – o | bendok jempol | gabenor interkom |
5. | i-e taling | imlek | simen tiket |
6. | i-o | ijon pilon | diftong transistor |
7. | u-e taling | tulen ulet | subjek dokumen |
8. | u-o | bunglon lelucon | kupon konduktor |
9. | a-e pepet | pakem | teater |
10. | e taling |
| hipotesis objektif |
11. | e taling-u |
| petroleum spektrum |
12. | e pepet – e pepet | demdem pepet |
|
13. | i-e pepet | iseng | artikel filem |
14. | o-i |
| fosil hipokrit |
15. | o-u |
| bonus forum |
16. | u-e pepet | lumer | skuter |
17. | e taling – e pepet |
| meter |
18. | o-e pepet |
| Oktober |
salam ckgu,,
ReplyDeleteapa beza e taling dengan e pepet,,
macam mane na beza kan?
tq..
Kedua-duanhyan berbeza dari segi sebutan. Boleh dikenali dengan membunyikan perkataan berikut:
ReplyDeleteE taling - tembak, berak, semak buku, warna merah, nenek, Perak, gelek,leka, enak.
E pepet - emak, belah, semak-samun, mentah, neraca, pekak, gelak, letak, senak.